In westerse landen komt borstkanker vaker voor in de linkerborst dan in de rechterborst – ongeveer 10% vaker. Ook bij huidkanker (melanoom) zien onderzoekers een voorkeur voor de linkerzijde. Opvallend is dat dit verschijnsel in Japan niet wordt gezien. Daarnaast is het aantal borstkanker- en melanoomgevallen daar beduidend lager. Hoe kan dit verschil worden verklaard?
Een aantal onderzoekers, waaronder Dr. Joseph Mercola, wijst naar onze slaapgewoonten en het type bedden waarop we slapen. Maar hoe stevig is dit bewijs?
Slapen op staal
In Japan slapen de meeste mensen traditioneel op futons, dunne matrassen van katoen of wol die direct op de vloer worden gelegd. In het Westen daarentegen slapen veel mensen op stalen pocket- of binnenveringmatrassen, vaak gecombineerd met een metalen boxspring.
Omdat mensen wereldwijd vaker op hun rechterzijde slapen (om druk op het hart te vermijden), ligt de linkerzijde van het lichaam dichter bij de lucht, en mogelijk dichter bij bronnen van elektromagnetische straling. De gedachte is dat metalen bedframes en veren kunnen fungeren als antennes die straling versterken, waardoor de linkerzijde van het lichaam meer wordt blootgesteld.
Onderzoek naar elektromagnetische straling
Er zijn studies die wijzen op een verband tussen blootstelling aan elektromagnetische velden (EMV’s) en gezondheidsproblemen. Zo publiceerde Scientific American in 2007 resultaten van een Zweeds onderzoek dat hogere melanoomcijfers koppelde aan woongebieden met veel FM- en tv-zendmasten. Zweden is bovendien toonaangevend in onderzoek naar elektromagnetische overgevoeligheid en de mogelijke gevolgen van draadloze technologie.
De theorie luidt dat metalen bedden werken als antennes: de lengte van een bed (ongeveer twee meter) zou overeenkomen met de halve golflengte van FM-radiosignalen. Daardoor zouden de elektromagnetische velden in en rond het bed worden versterkt, met een piek net boven de matras (circa 25 centimeter)– precies waar ons lichaam zich bevindt tijdens de slaap.
Mogelijke gezondheidseffecten
Onderzoekers zoals Hallberg en Johansson suggereerden dat dit kan bijdragen aan hogere kanker incidenties in het Westen. Er zijn daarnaast studies die verbanden leggen tussen EMV’s en hersentumoren, DNA-schade en immuun-verstoring. Ook zijn er experimenten waarin bacteriën onder invloed van elektromagnetische velden meer toxines produceerden.
Dr. Joseph Mercola en anderen stellen daarom dat slapen op een metalen matras de blootstelling aan straling versterkt en dat dit bijdraagt aan gezondheidsklachten zoals chronische vermoeidheid, fibromyalgie en zelfs kanker.
Kritische kanttekeningen
Hoewel dit zeker een mogelijkheid is, is het belangrijk om onderscheid te maken tussen wetenschappelijk bewezen feiten en speculatie:
- Het is bewezen dat elektromagnetische velden bestaan en dat metalen objecten, zoals antennes, deze velden versterken.
- Het is ook bewezen dat hoge niveaus van elektromagnetische straling schadelijk zijn. Ook is het bewezen dat een magnetisch veld spierspanning verhoogd.
- Wat niet bewezen is: dat slapen op een metalen matras daadwerkelijk leidt tot hogere kankerincidentie of andere ernstige ziekten. Er zijn tot nu toe geen grootschalige, goed gecontroleerde studies die dit rechtstreeks aantonen.
- Veel van de genoemde onderzoeken laten slechts correlaties zien (bijvoorbeeld hogere kankercijfers in gebieden met meer zendmasten), maar geen direct oorzakelijk verband.
- Factoren als voeding, leefstijl, luchtkwaliteit, zonblootstelling en genetische aanleg spelen zeker ook een rol in de verschillen tussen Japan en het Westen.
Praktische tips voor een gezonde slaapomgeving
Zelfs zonder harde bewijzen voor de “matras-antenne-theorie” zijn er zinvolle stappen die je kunt nemen om je slaapkamer gezonder te maken:
- Beperk staal in de directe omgeving van je bed.
- Beperk elektronische apparaten: laat telefoon, wifi-router en opladers buiten de slaapkamer of minimaal 2 meter weg van het bed.
- Gebruik bij voorkeur natuurlijke materialen: een houten bedframe en matrassen zonder metaal of chemische vlamvertragers kunnen bijdragen aan een schonere slaapomgeving.
- Ventileer goed: frisse lucht en een koele kamer bevorderen de slaapkwaliteit.
- Vermijd fel kunstlicht voor het slapengaan: dit helpt je natuurlijke slaap-waakritme (circadiaan ritme) in balans te houden.
- Let op leefstijl: voeding, beweging en stressreductie hebben aantoonbaar grote invloed op je gezondheid – waarschijnlijk veel groter dan de keuze van matras alleen.
Conclusie
De gedachte dat metalen matrassen en boxsprings functioneren als antennes voor elektromagnetische straling is in elk geval erg aannemelijk, maar wetenschappelijk nog niet overtuigend bewezen. Het kan zeker een deel van de puzzel zijn, maar er zijn veel andere, beter onderzochte factoren die het verschil in kankercijfers tussen landen verklaren.
Wat wél zeker is: een gezonde leefstijl, voldoende slaap, goede voeding en het vermijden van onnodige blootstelling aan schadelijke stoffen en straling zijn belangrijke pijlers van gezondheid. Wie het zekere voor het onzekere wil nemen, kan het beste kiezen voor een matras zonder metalen veren en zijn slaapkamer zo veel mogelijk vrijhouden van elektrische apparaten.
